กลุ่มเขาสัตว์แกะสลัก : งานทำมือที่ไม่เหมือนใคร

สวัสดีครับ แฟนๆ คอลัมน์ OTOP แปดริ้วทุกท่าน วันนี้ผมนำเรื่องของกลุ่มเขาสัตว์แกะสลักมาเล่าให้ฟังครับ กลุ่มนี้เขาอยู่ที่ตำบลบางขวัญ อำเภอเมืองฉะเชิงเทรา เป็น OTOP ของแปดริ้วที่น่าภาคภูมิใจอีกกลุ่มหนึ่ง เพราะสามารถสร้างกิจการยั่งยืนมาช้านาน กว่า 10 ปี สมาชิกกลุ่มมีรายได้มั่นคงพึ่งตนเองได้ ผลิตภัณฑ์ก็เป็นที่ต้องการของลูกค้าทั้งในและต่างประเทศ ที่สำคัญเคยมีต่างประเทศติดต่อให้ไปสอนถึงญี่ปุ่น อเมริกา ให้จ้างเป็นแสนเชียวนะครับ...

ภูมิปัญญาเป็นมรดกตกทอด... คุณสมนึก แย้มพุชชง ประธานกลุ่มฯ เล่าให้ฟังว่า เมื่อสมัยเด็ก ครอบครัวมีฐานะยากจน ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ซึ่งเห็นว่าไม่สามารถทำให้มีรายได้เพียงพอแก่ค่าใช้จ่ายในครอบครัวได้ จึงได้นำเขาควายที่เหลือทิ้งจากงานบุญต่างๆ มาแกะสลัก เพื่อหารายได้เสริม โดยได้นำความรู้ด้านแกะสลักมาจากรุ่นพ่อแม่...

งานชิ้นแรกแกะสลักเขาคู่เป็นรูปเรือใบ... ต่อมาพัฒนาเป็นรูปสัตว์ต่าง ๆ เช่น เสือ ช้าง ม้า ปลา นก เป็นต้น และพัฒนามาเรื่อย ๆ จากของประดับตกแต่งของที่ระลึกเป็นของใช้ เช่น ช้อน กำไล หวี ไม้เกาหลัง ระยะหลังมีการคิดประดิษฐ์นำลูกไม้ ลูกปัดมาผสมผสานให้เกิดรูปแบบต่างๆ เพื่อเสนอลูกค้า จนเป็นที่ต้องการของตลาดทั้งในและต่างประเทศ

เพิ่มมูลค่าให้กับของไร้ค่าเหลือใช้... เขาสัตว์แกะสลัก เป็นการพัฒนาผลิตภัณฑ์จากสิ่งของเหลือใช้ ซึ่งบางคนเห็นว่าไร้ค่าแล้ว โดยเขาควายดำที่นำมาทำผลิตภัณฑ์ ราคาเพียงกิโลกรัมละ 12 บาท เท่านั้น ส่วนเขาควายเผือก จะมีราคากิโลกรัมละ 150 บาท แต่หลังนำมาผ่านกระบวนการผลิตตามขั้นตอนแล้วจะเกิดความสวยงามมาก มีมูลค่าสูงถึง 35 – 10,000 บาท เลยทีเดียว

ขั้นตอนการผลิตไม่ยุ่งยาก แต่แตกต่างกันที่ฝีมือแกะสลัก… ขั้นตอนของการทำเขาสัตว์แกะสลักมีดังนี้ ขั้นตอนแรกให้นำเขาควายหรือเขาวัวมาตัดโคนทิ้ง จากนั้นให้ลบรอยกระพี้เขาออกด้วยหินเจียและสักหลาด ขัดผิวให้เรียบด้วยกระดาษทราย ขัดเงาด้วยลูกผ้าและไขมัน ต่อจากนั้นนำมาแกะลายต่าง ๆ ด้วยมือโดยใช้ใบเลื่อยเก่ามาทำเป็นสิ่ว เสร็จแล้วเคลือบด้วยไฮรโดรเย่น ต่อด้วยการประกอบฐานไม้ หรือตกแต่งลูกไม้ ลูกปัด ก็จะได้ชิ้นงานที่สวยงามตามความต้องการ

เทคนิคหรือเคล็ดลับ... ในการทำผลิตภัณฑ์เขาสัตว์แกะสลัก จะต้องอาศัยประสบการณ์ ความชำนาญ และจินตนาการส่วนตัว  เนื่องจากไม่มีการสร้างแบบ หรือวาดแบบแต่อย่างใด

จุดเด่นของผลิตภัณฑ์… เขาสัตว์แกะสลักเป็นผลิตภัณฑ์ที่แกะลายด้วยมือ (ซึ่งปัจจุบันหาได้ยาก) โดยช่างแกะสลักผู้ชำนาญงาน  มีความสวยงาม คงทน มีประโยชน์หลายอย่าง อาทิ

·       ประเภทประดับตกแต่งบ้านหรือสำนักงาน เช่น เขาควายคู่แกะสลักลายเสือ นก มังกร อินทรีย์ ช้าง เป็นต้น

·       ประเภทเครื่องประดับและของที่ระลึก เช่น พวงกุญแจ ปิ่นปักผม กำไลข้อมือ เต่า ปลาเงิน ปลาทอง นก เป็นต้น

·       ประเภทของใช้ เช่น ช้อน หวี อุปกรณ์นวดหน้า นวดตัว ไม้เกาหลัง เป็นต้น ซึ่งกลุ่มลูกค้าก็จะมีต่างแตกกันไปตามความชอบ ตั้งแต่รุ่นเด็กจนถึงผู้สูงอายุ...

ปัจจุบันมีการรวมกลุ่มของชาวบ้านที่ว่างจากการทำนา... โดยสมาชิกส่วนใหญ่เป็นชาวบ้านในตำบลบางขวัญและตำบลใกล้เคียง จำนวน 20 คน ทำให้มีการแลกเปลี่ยนความคิดเห็น ประสบการณ์และการเรียนรู้กว้างขวางขึ้น จนเกิดรูปแบบใหม่ๆ ตามมา ขณะนี้สมาชิกมีกำลังการผลิตอยู่ที่ประมาณ 1,000 - 2,000 ชิ้น ต่อเดือน แล้วแต่ขนาดและความยากง่ายของผลิตภัณฑ์ ส่วนการดำเนินงานของกลุ่มนั้น เขามีการแบ่งรายได้กันตามชิ้นงานที่ทำ มีการจัดสวัสดิการกู้ยืมเงินให้กับสมาชิก และมีการระดมหุ้นจากสมาชิกเพื่อนำมาเป็นทุนหมุนเวียนของกลุ่ม

สิ่งที่ภาคภูมิใจของกลุ่มนี้... คือ การได้ทำงานในสิ่งที่พวกเขารัก มีการใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ มีรายได้เพิ่มขึ้นจากการทำนา  และที่สำคัญพวกเขาภูมิใจที่ได้เป็นครูถ่ายทอดภูมิปัญญาไปยังคนรุ่นหลัง ให้แก่เด็ก นักเรียน นักศึกษา และผู้ที่สนใจโดยทั่วไป ภูมิปัญญาเหล่านี้เขาตั้งใจเก็บไว้ให้คนไทยครับ เมื่อปีก่อนพวกเขาเคยได้รับการติดต่อจากนักธุรกิจชาวอเมริกาและญี่ปุ่น ให้ไปเป็นครูสอนแกะสลักเขาสัตว์ที่นั่น โดยให้เงินตอบแทนนับแสนบาท แต่พวกเขาปฏิเสธไป เพราะเห็นว่าการที่ภูมิปัญญาถูกถ่ายทอดให้กับชาวต่างชาตินั้นน่าจะได้ไม่คุ้มเสีย

แหล่งจำหน่ายผลิตภัณฑ์… หากสนใจผลิตภัณฑ์ของกลุ่มเขาสัตว์แกะสลักตำบลบางขวัญ ติดต่อสั่งซื้อผลิตภัณฑ์ได้ที่ 1) กลุ่มเขาสัตว์แกะสลัก เลขที่ 49 บ้านชวดตาสี หมู่ 7 ตำบลบางขวัญ อำเภอเมือง ฯ  จังหวัดฉะเชิงเทรา  24000 ติดต่อคุณทิวาวรรณ (เวียง) แย้มพุชชง โทร 081-2998336 ได้ทุกวัน 2) ศูนย์การค้าเจ เจ มอลล์ ชั้น G ห้อง 168 หรือ 3) ตลาดน้ำบางคล้า (เฉพาะวันเสาร์-อาทิตย์)

ขอรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่... กลุ่มเขาสัตว์แกะสลัก เลขที่ 49 บ้านชวดตาสี หมู่ 7 ตำบลบางขวัญ อำเภอเมือง ฯ  จังหวัดฉะเชิงเทรา  24000 โทร 081-2998336 หรือที่สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดฉะเชิงเทรา โทร 038-511239 ยินดีรับใช้ครับ...